Trong nền kinh tế mở và điều kiện công nghệ thông tin phát triển như hiện nay, giao dịch hợp đồng điện tử đang ngày được các doanh nghiệp quan tâm, bởi tiết kiệm được thời gian và chi phí giao dịch, dễ dàng trao đổi dữ liệu và chia sẻ thông tin. Vậy hợp đồng điện tử là gì, có gì khác biệt với hợp đồng truyền thống? Quy trình giao kết và thực hiện hợp đồng điện tử như thế nào? Khi xảy ra tranh chấp, giá trị pháp lý của hợp đồng điện tử có được công nhận hay không?

Theo quy định của Điều 33 Luật Giao dịch điện tử năm 2005 thì Hợp đồng điện tử là hợp đồng được thiết lập dưới dạng thông điệp dữ liệu theo quy định của Luật Giao dịch điện tử.

1. Thông điệp dữ liệu theo quy định của Luật Điện tử được hiểu là gì?

Thông điệp dữ liệu là thông tin được tạo ra, được gửi đi, được nhận và được lưu trữ bằng phương tiện điện tử (Quy định tại Khoản 12, Điều 4 Luật Giao dịch điện tử).

Vậy, có thể hiểu Hợp đồng điện tử chính là giao dịch điện tử là sự thoả thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ và được gửi đi, nhận được và lưu giữ các thông tin bằng phương tiện điện tử.

2. Sự khác biệt giữa Hợp đồng điện tử và Hợp đồng truyền thống

Mặc dù cũng là một hình thức thể hiện sự thỏa thuận giữa các bên, vẫn chịu sự điều chỉnh của Bộ luật Dân sự 2015 nhưng Hợp đồng điện tử vẫn có một số điểm khác so với Hợp đồng truyền thống thông thường.

3. Chủ thể giao kết hợp đồng

Ngoài hai bên giao dịch, đàm phán trong hợp đồng thì hợp đồng điện tử còn có chủ thể thứ ba đó là các nhà cung cấp dịch vụ mạng và cơ quan chứng thực chữ ký điện tử.

Bên thứ ba không tham gia trực tiếp vào quá trình đàm phán, giao kết hợp đồng mà tham gia với tư cách hỗ trợ cho việc thực hiện hợp đồng và đảm bảo tính hiệu quả cũng như giá trị pháp lý của hợp đồng.

4. Hình thức của hợp đồng

Hợp đồng được thiết lập dưới dạng thông tin được tạo ra, gửi đi, nhận và lưu trữ dựa trên công nghệ điện, điện tử, kỹ thuật số, từ tính, truyền dẫn không dây, quang học, điện từ hoặc công nghệ tương tự.

5. Giao kết và thực hiện hợp đồng

Các bên tham gia có quyền thỏa thuận sử dụng phương tiện điện tử trong giao kết và thực hiện hợp đồng. Việc giao kết và thực hiện hợp đồng điện tử phải tuân thủ các quy định của pháp luật về hợp đồng như:

5. Các bên tự nguyện, bình đẳng trong giao kết hợp đồng;
5. Tự do giao kết nhưng không được trái với quy định của pháp luật và đạo đức xã hội.

Khi giao kết và thực hiện hợp đồng điện tử, các bên có quyền thoả thuận về yêu cầu kỹ thuật, chứng thực, các điều kiện bảo đảm tính toàn vẹn, bảo mật có liên quan đến hợp đồng điện tử đó. Đồng thời sử dụng chữ ký điện tử để giao kết hợp đồng.